20.10.2009

ÇAM BALI VE BASRA BÖCEGİ



2009 Yılında Milasta çektiğim resimlerin bazılarını paylaşmıştım. Nedendir bilmiyorum resimler açılmıyor. 2017 Mart ayında arşivimden tamamını yükledim.















































































Çam balı ve basra böcegi hakkında bloklarımızda detaylı resim ve bilgiye raslamak zor yada resim ve bilgiler yetersiz demek daha dogru olur. Yunan'lı bloklarda çam nektarıyla alakalı resimleri içim giderek izlerim, hatta kokkini melisanın sitesinden iki resmi resim arşivine almıştım. Dünyada lafa geldiğinde çam balının %80 ni bizde fakat bu çam ve bölge hakkında gerekli bilgilerden yoksunuz. Ben Milas'ta iki gün bulundum ve genelde iki ağaçtan bir çok resim aldım. Bölgede günlerce durabilseydim neler yakalardım. Bizim ziyaretimiz bayram ziyareti gibiydi ve üzerimizdeki bayram kıyafetleriylede bu kadar resim alınabildi.
Basra böcegine, bölge halkı tarafından ise "çam böcesi"
denilmekte. Bu çam basra böceginin yada "böce"sinin bir çok evresi varmış, ilk yerde başlayıp gövde ve dallara kadar yayılıyor. Bu resimler makinaya yaklaşık 1,5-2 metre uzaklıktaydı, makinamı yeniledim, iki metredeki noktayı makro gibi odaklayıp çekebiliyorum. Bu resimleri çekerken Oktay'la birlikteydik. Ben noktaya odaklanırken oda benim kollarımı tutuyordu, resim sayısı çogaldıkça ellerinizin titremesi fazlalaşıyor. Normal resimde basarsın gider, ama noktayı odaklamak için ilk resimin içinde noktayı bulup sonra o noktayı zumlamaya çalışıyorsunuz. Ben istediğim resimleri çektiğime inanıyorum. Bu dalda fazla resim eksiğimiz vardı.
Çam dallarındaki kabukları kaldırdığınızda, altında o kadar çam balı salgısı varki. Tabir yerindeyse çam balı saganak yağmur gibi yağıyor. Çam balındakiler ise buna baskın bal geliyor diyorlar. Bencede saganak bal yagışı oluyor.
Sorun ise şu. Arınız kadar bal alabiliyorsunuz. Anaarı üretimi yaptıgım arılıkta 40 civarında kovan bulunduruyorum. Bu 40 kovan hem erkek üretimi için gerekli, hemde anaarı memelerini başlatıp bitirmekteler. Yaz boyunca dikkatrimi çeken ise, 2-3 çıta arının 1,5-2 litrelik şurubunu doldurun, bu şurubu 2-3 günde çekemiyor. Anaaarı memelerini beslettiğimiz kovanlar 8 çıta veya 10 çıta civarında oldu. İnvert şurubu dolduruyorum defalarca bunu gözlemledim, 2 litre şurubu 3 saatte silip süpürdüler.
Çam balıda aynı meydan şerbtlemesi gibi bir şey, her taraftan bal akıyor ama arınız kadar bal alırsınız. Bu bilgileri veriyorumki gezinin başına dönüp, sıradan haberlere başladığımızda bir çok konuyu daha iyi anlayasınız diye. Bir çıta arı bile bu bölgede anası varsa bahara çıkar diye önemli bir arı kolonisi yani.
Basra böcekleri, kabukların altında çamı bir şekilde yaralıyor ve böcegin yaraladıgı yerden de tatlı sıvı çıkıyor. Bazılarıda bu sıvıyı böcegin dışkısı sanmakta, bu kesinlikle doğru degil. Agaçtan akan sıvı aynı bal gibi kıvamda, direk bu damlacıklardan yedim. Yukardaki resimde "çamböcesi" iş başında.
Çambalı, çam böcesi varsa oluyor. "Çam böcesinin" üremeside iklimlerle alakalı, bazen bu böcekler kuluçkaya yatamadıklarında çam balı hiç olmuyor.
Çam böcegi, yada çam basra böcegi, ilk toprakta üreyip, çam ağaçlarının gövdesine tırmanırmış, daha sonrasında ise dallara dagılıyor. İlk iş yapanlar çok minik oluyormuş, bizim görebildiklerimize yöre halkı onların işi bitmiş diyordu, minicikleri agacı deliyormuş yani.
Toplu iğne başı kadar böcek nelere sebeb oluyor.
Belki diyorum ilerde bu bölgeye gittiğimizde bu kadar kısa sürede dönmeyizde daha detaylı bilgiler alabilirim.
Birde bu bal damlaları ilk çıktıgında arı tarafından toplanmadıgında üzeri kabuk bağlayıp kuruyormuş.
Kabuk bağlanmadan alınırsa devamı içerden gelmeye devam ediyormuş.
Bir başka önemli detay ise, çam balı yağmur yagdıgında daha çok gelmekteymiş. Bunuda çıkan sıvının dahada sıvılaşmasına bağlıyorum. Yani yagmur çam nektarını dahada açıp sıvı hale getiriyor. Arıda daha rahat emiyor.
Yağmur çiçek nektarlarını genelde yıkar ve 3-4 gün nektar gelmemesine neden olur. Çamda bu durum yok.


Son durum ise "çam böcesi" çam agaçlarını tamamen sarmış durumda. Çam ağaçlarının içine girdiginizde arı iniltilerini dinlemek çok güzel.

17 yorum:

  1. abi çam balı hakkında verdiğin bilgiler için teşekkürler,
    resimlerde harika çıkmış yeni makinan hayırlı olsun.

    YanıtlaSil
  2. abi teşekkürler anlatımların ve resimlerin için 2004 yılını yeniden yaşattın bana o yıl nerde bizde fotoğraf makinesi kamera ren resimledikçe ben kendimi o çam ağaçlarının içinde arı vızıltılarını dinler gibioldum paylaşımların için çok teşekkürler

    YanıtlaSil
  3. Ali Abi bekledigim haber, resim ve bilgiler buydu. Tesekkurler.

    YanıtlaSil
  4. Ah Mehmet ah. Ne desem ne yazsam bilemiyorum. Her taraf bal, her taraf kovan ama tek katlı kovanlar ve tek kat kovanda arı dolu degil. 5-6 çıta arısı olanlar bayram ediyor, gördügüm kadarıyla Ege'dede böyle bir gelenek var.
    Çam bölgelerimizden pek resimler yoktu, çekmiş oldugum resimler gerekli resimlerdi, birisine çam balını anlatacaksan bu resimlerle anlatabilirsin.
    Makinanın tam ayarlarını bilmiyorum, genelde kolay ve otomatik modlarında çekim yaptım. Makainayı akşam aldım ertesi günü bu resimleri çekmişiz işte.

    Asım abi daha anlatım ve magazin bölümlerine girmedik be. Hadiseleri etraflıca bir yazıp çizelim, bu bölgede ırk çok önemli, bir çıta arının çok önemli oldugu yerde, günlük 500 yumurta fazla atan ırkların önemi dahada iyi anlaşılacak.

    Tuncay, bu kadarla doydun haa. Abinle aynı yatakta uyuduk, gittiğimiz evde başka yatak olmadıgı için. Çok degişik kesitler var gezimizde. Bir tarafta israfların kol gezdiği mekanlar bir tarafta ise insanlar sadece yaşamaya çalışıyor.

    YanıtlaSil
  5. Sayın abim,

    paylaşımlar için teşekkürler,fotolar gerçekten güzel
    kolay gelsin
    selamlar

    YanıtlaSil
  6. BRAVOALİ BEY.BU İŞİ BU KADAR GÜZEL ANCAK SİZ ANLATABİLİRDİNİZ.TEBRİK EDİYORUM.DAHA DETAYLI ANLATABİLDİĞİN İÇİN.GEÇEN YIL BU KONUDA YAZMIŞTIM.ANCAK SİZ DAHA GÜZEL AÇIKLAMIŞSINIZ.GÖNÜLDEN SEVGİLERİMLE...

    YanıtlaSil
  7. ALİ BEY ÇAM BALINA GİDEN ARICILAR BİR GERÇEĞİ BİLMİYOR.ÇAM BÖLGELERİNİN ÇOĞUNDA ARILAR POLEN SIKINTISI ÇEKİYOR.ÖYLE OLUNCADA YAVRU ATIŞI ZAYIFLAYIP ARILARDA ZAYIFLIYOR.ÇÖZÜMÜ ÇOK BASİT...ÇAMDA OLDUĞUNUZ SÜRECE ARIYA KEKİ KESMEYECEKSİNİZ.BUNU BEN BİLİYORUM.AMA BİLEN ARICI AZ.KEK VERİLDİĞİ SÜRECEDE ARI GÜZEL YAVRU ATMAYA DEVAM EDİYOR.

    YanıtlaSil
  8. İsmail sende sağolasın.

    Hayati hocam çamda arı polen sıkıntısı filan çekmiyor, polen gelsede anaarıya yavru atacak alan bıtrakmıyorlar. Anaaryı işçiler bir yerde yumak olup yumurta atırmıyorlar. Elimde iki gün önce sağım yapılmış ve iki gün sonrasına ait filimler var, tüm çıtalarada bal sepilmiş, anaarı balın üstüne yumurta atmazki, sorun baskın gelen baldan kaynaklanıyor. Çama arıyı başka yerde hazırlayıp, 10-15 günde güçlü arıyla çok bal sagıp kaçmak lazım, güçlü arı konusundaki bilindik ezberlerinde bozulması gerekiyor. Gitiğimiz bolgede arılar öğleden sonra bile polen getiriyordu ama yavru atacak yer yok. Keki çama girmeden yazın nektar gelmediğinde vermeyi yaymalıyız, arı kurak dönemde yavruyu kesiyor, sonrada bal akmaya başlarken benim arım neden güçsüz yada söndü deniliyor.
    Almanyaya baktıgımızda Mehmet YÜKSEL bal hasadından sonra arıya hemen kek veriyorki yavru faliyeti devam etsin, bu olayı ülke olarak öğrenmeliyiz. Almanyada kışın ve baharda kek verilmiyor, kurak yaz ayında verilmeli, çamda da kek vermek hiç bir işe yaramayacak.

    YanıtlaSil
  9. Ali abi,
    verdiğin bilgiler çok iyi ve net fakat bu böceğin çam ağacına zararı yokmu,o konuda bilgi vermemişşin.
    çam olmazsa balda olmaz diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
  10. Önder, geçen seneki Mugla arıcılık kongresinde Yunanlı bir bayan bilim adamı demişki biz basra böcegi yetitiriciliği yapıyoruz, dolayısı işlede dünyadaki Türkiye'nin %80 olan bal pazarınızı yakaladık yada geçmek üzereyiz gibi laflar etmiş. Bu söylediklerimi Oktay o kongreye katılmıştı, kendisi bana aktardı.
    (bu kongreden sonra ise Yunanistanda büyük orman yangınları oldu, ibre bize gene dönmüştür, fakat bizde bilimsel çalışmalar sıfır gibi bir şey, dünya arıcılık üzerine harıl harıl çalışırken biz güzel güzel yatmaktayız...)
    Birde çam balı yaşlı agaçlarda daha çok ve nektar salgılayanlar çok büyük ağaçlardı. Bu böcek çama zarar verse kızıl çam kalmazdı heralde ormanlarda.

    Çam balı için dediğin gibi çam ağacı ve böcesi lazım, fakat çamıda yok eden böcek degil, orman yangınlardır.

    YanıtlaSil
  11. çok güzel hazırlanmışsın gene dersine 10 üzerinden 9 o bir puan kaybı ise hiç göremedim çam balı toplayan bir arı resmi denk gelmemiş galiba yoksa benmi göremedim ??

    YanıtlaSil
  12. Yalovalı bahsettiğin 10 puanı senden söke söke alırım, çamda arının dilini bile çekmişim::))) Senin kalp gözün kapalıki çamda arı göremiyorsun::))
    Yaklaşık 1000 resim var. bunların ayrılması ve sıralanması bile sorun, içlerinden en iyileri seçmeye başladım. 8-10 filim yüklü yayınlanma sırasını bekliyor.

    YanıtlaSil
  13. Abi sayende çam balı böceğini ve oluşumunu da gördük paylaşımların için teşekkürler emeğine sağlık selamlar.

    YanıtlaSil
  14. Ali bey resimler dünya arıcılığına hayırlı olsun.İnternet ortamına da iyi bir kaynak oldu.Tebrik ederim.Saygılarımla

    YanıtlaSil
  15. Tam bir belgesel çalışması olmuş, bunun mutlaka video görüntüleri de vardır.

    Sayenizde bilgilendik, teşekkür ederim. Makine hayırlı olsun, güle güle kullanınz, hayırlı çekimler dilerim.

    Selamlar, kolay gele.

    YanıtlaSil
  16. Şenol bu bölgeyle alakalı yetersiz bilgilerimiz var. Halada bilgiler bence yetersiz, inşallah bir sezon çama gidersem çok farklı olacak. Elimizde çok resim var bunların içinden seçmeler yapıyorum, resim sitesine hepsini bir iki turda yükleyecem. Resim çok olunca nereden başlayacagımıda şaşırdım desem abartmış olmam.

    Şevket belkide arıcılıgın en yogun yapıldıgı bölgelerden birisi ege. Bir kaç arıcıyada bu tür resimler çekmesini söyledim, bazılarına yorum bıraktım bu tür resimler yok. Kısa sürede istediğim gibi olmasada bu resimleri aldım. Egede ne kadar arı kovanı olsada bu çam balları yere akıyor ve toplanamıyor, üzücü olan bu.


    Tahsin bey görüntüler, çıtaşların bloke edilmesi ve anaarının yavru yapamaması üzerine çekildi. Ülkemizde bir çok kovanda kovanlarda yavru alanı olmadıgından sönmekte, bunun adıda çıtaların balla blokesi. İlerde bunları arısı sönenlerin bilgisiyle birlikte karşılaştırmalı yayınlayacagım.

    Makinam bitmişti yeniledik, inşallah hayırlı olur.

    YanıtlaSil
  17. Ali Bey merhabalar, bir sorum var..
    Eğer bu bal ağacın salgısından yapılıyorsa çam böcüğüne ihtiyaç duymadan, kabuğa çizik atarak bu salgının salınmasını sağlayamaz mıyız? Ille de böcek şart mı? Böcek şartsa eğer böceğin farkı ne?

    YanıtlaSil