ÇAM BALI VE BASRA BÖCEGİ

2009 Yılında Milasta çektiğim resimlerin bazılarını paylaşmıştım. Nedendir bilmiyorum resimler açılmıyor. 2017 Mart ayında arşivimden tamamını yükledim.

Çam balı ve basra böcegi hakkında bloklarımızda detaylı resim ve bilgiye raslamak zor yada resim ve bilgiler yetersiz demek daha dogru olur. Yunan'lı bloklarda çam nektarıyla alakalı resimleri içim giderek izlerim, hatta kokkini melisanın sitesinden iki resmi resim arşivine almıştım. Dünyada lafa geldiğinde çam balının %80 ni bizde fakat bu çam ve bölge hakkında gerekli bilgilerden yoksunuz. Ben Milas'ta iki gün bulundum ve genelde iki ağaçtan bir çok resim aldım. Bölgede günlerce durabilseydim neler yakalardım. Bizim ziyaretimiz bayram ziyareti gibiydi ve üzerimizdeki bayram kıyafetleriylede bu kadar resim alınabildi.
Basra böcegine, bölge halkı tarafından ise "çam böcesi"

denilmekte. Bu çam basra böceginin yada "böce"sinin bir çok evresi varmış, ilk yerde başlayıp gövde ve dallara kadar yayılıyor. Bu resimler makinaya yaklaşık 1,5-2 metre uzaklıktaydı, makinamı yeniledim, iki metredeki noktayı makro gibi odaklayıp çekebiliyorum. Bu resimleri çekerken Oktay'la birlikteydik. Ben noktaya odaklanırken oda benim kollarımı tutuyordu, resim sayısı çogaldıkça ellerinizin titremesi fazlalaşıyor. Normal resimde basarsın gider, ama noktayı odaklamak için ilk resimin içinde noktayı bulup sonra o noktayı zumlamaya çalışıyorsunuz. Ben istediğim resimleri çektiğime inanıyorum. Bu dalda fazla resim eksiğimiz vardı.

Çam dallarındaki kabukları kaldırdığınızda, altında o kadar çam balı salgısı varki. Tabir yerindeyse çam balı saganak yağmur gibi yağıyor. Çam balındakiler ise buna baskın bal geliyor diyorlar. Bencede saganak bal yagışı oluyor.

Sorun ise şu. Arınız kadar bal alabiliyorsunuz. Anaarı üretimi yaptıgım arılıkta 40 civarında kovan bulunduruyorum. Bu 40 kovan hem erkek üretimi için gerekli, hemde anaarı memelerini başlatıp bitirmekteler. Yaz boyunca dikkatrimi çeken ise, 2-3 çıta arının 1,5-2 litrelik şurubunu doldurun, bu şurubu 2-3 günde çekemiyor. Anaaarı memelerini beslettiğimiz kovanlar 8 çıta veya 10 çıta civarında oldu. İnvert şurubu dolduruyorum defalarca bunu gözlemledim, 2 litre şurubu 3 saatte silip süpürdüler.

Çam balıda aynı meydan şerbtlemesi gibi bir şey, her taraftan bal akıyor ama arınız kadar bal alırsınız. Bu bilgileri veriyorumki gezinin başına dönüp, sıradan haberlere başladığımızda bir çok konuyu daha iyi anlayasınız diye. Bir çıta arı bile bu bölgede anası varsa bahara çıkar diye önemli bir arı kolonisi yani.

Basra böcekleri, kabukların altında çamı bir şekilde yaralıyor ve böcegin yaraladıgı yerden de tatlı sıvı çıkıyor. Bazılarıda bu sıvıyı böcegin dışkısı sanmakta, bu kesinlikle doğru degil. Agaçtan akan sıvı aynı bal gibi kıvamda, direk bu damlacıklardan yedim. Yukardaki resimde "çamböcesi" iş başında.

Çambalı, çam böcesi varsa oluyor. "Çam böcesinin" üremeside iklimlerle alakalı, bazen bu böcekler kuluçkaya yatamadıklarında çam balı hiç olmuyor.

Çam böcegi, yada çam basra böcegi, ilk toprakta üreyip, çam ağaçlarının gövdesine tırmanırmış, daha sonrasında ise dallara dagılıyor. İlk iş yapanlar çok minik oluyormuş, bizim görebildiklerimize yöre halkı onların işi bitmiş diyordu, minicikleri agacı deliyormuş yani.

Toplu iğne başı kadar böcek nelere sebeb oluyor.

Belki diyorum ilerde bu bölgeye gittiğimizde bu kadar kısa sürede dönmeyizde daha detaylı bilgiler alabilirim.

Birde bu bal damlaları ilk çıktıgında arı tarafından toplanmadıgında üzeri kabuk bağlayıp kuruyormuş.

Kabuk bağlanmadan alınırsa devamı içerden gelmeye devam ediyormuş.

Bir başka önemli detay ise, çam balı yağmur yagdıgında daha çok gelmekteymiş. Bunuda çıkan sıvının dahada sıvılaşmasına bağlıyorum. Yani yagmur çam nektarını dahada açıp sıvı hale getiriyor. Arıda daha rahat emiyor.

Yağmur çiçek nektarlarını genelde yıkar ve 3-4 gün nektar gelmemesine neden olur. Çamda bu durum yok.

Son durum ise "çam böcesi" çam agaçlarını tamamen sarmış durumda. Çam ağaçlarının içine girdiginizde arı iniltilerini dinlemek çok güzel.